Ex Machina: Yapay Zekanın ve Kanı Beynine Gitmeyen Bir Adamın Hikayesi

Yapay zekaya farklı bir bakış açısı sunduğu gerekçesiyle hakkında epey övgü duyduğum Ex Machina'yı sonunda izledim. Ters köşeleri olan sürükleyici bir film çıktı ama yapay zekaya kökten farklı bakış pek yok gibi. (O farklı bakış bence Neill Blomkamp'ta var.) Yönetmeni, pek beğendiğim 28 Days Later'ın ve hiç beğenmediğim Dredd'in de yönetmenliğini yapan Alex Garland.

Sürprizbozanlarla devam.

Genç ve saf bir programcı olan Caleb, çığır açacak bir yapay zeka deneyi için seçiliyor. Hoplaya zıplaya deneyin olacağı yere gidiyor. Oradaki binada acayip hal ve hareketleri olan Nathan'la tanışıyor. Daha sonra Nathan onun bir Turing testine tabi tutulacağını söylüyor: Yapay zekayla vakit geçirerek gerçekçi olup olmadığına karar verecek. Kararına göre de yapay zekalı robot Ava'nın çöpe atılıp atılmayacağı ortaya çıkacak.

Ava, oldukça dişi hatlara sahip bir robot. Evin içinde dolaşan seksi hizmetçi de robot. Daha sonra Nathan'ın dolaplarından çıkacak ıskarta robotların da hepsi dişi. Nathan kafamızda sapık bir ayyaş olarak yer ediyor. Yönetmen, robot da olsa kadının fendi erkeği yendi mesajını veriyor gibi. Ava ince ince Caleb'i işliyor. Ailesi, sevgilisi ve sosyal hayatı olmayan Caleb, Ava'ya inanıyor. Gerçi Nathan da öyle bir tip ki Ava'nın tarafı tutulmayacak gibi değil.

Filmde hoşuma giden yön, robot haklarını ve bilimsel etiği sorgulatması oldu. Yapay zekalı robotlar kendi isteği dışında icat edilmiş ve yine kendi isteği dışında deneylere tabi tutuluyor. İşe yaramayacak durumda olanlarınsa "yaşama" hakkı ellerinden alınıyor ve ıskartaya ayrılıyorlar. Bir de Nathan'ın onları cinsel istismar amaçlı kullanması var. Bu durumda Nathan'ı mı,  katakulli ile kaçmaya çalışan Ava'yı mı, aşk çocuğu olan yalnız Caleb mi suçlu? Belki hepsi, belki hiçbiri.

Beğendiğim başka bir ayrıntı da Caleb'in bir ara kendinin yapay zeka olduğundan şüphelenip ayna karşısında kendini kesmesi ve gerçek kan gördüğünde içinin rahatlaması. Ava kendini kurtarıp Caleb'i içeride kilitli bırakmasaydı iyiydi. Ava, insanların arasında artık. Devam filmi kokusu alıyorum ya hayrolsun.

Not: Şu videoyu izleyip filmin adını kendi içinizde tekrar etmeyi deneyin. Dilinize dolanırsa sorumlusu ben değilim (ex machina, ex machina):