James Colman: Seyahatleriyle Darwin'e İlham Veren Adam

Sana dünyayı gösteriyorum
Darwin genellikle James Colman'ın gezi notlarından alıntılar yapıyordu.
Hint Okyanusu'nun fauanasını,
Vezüv'ün alevler içindeki gökyüzünü,
Arabistan gecelerinin ışıltısını,
Zanzibar sıcağının rengini,
Seylan'ın tarçın kokan havasını,
Edinburgh kışının karanlığını
ve Rus hapishanelerinin kasvetini onun kadar iyi betimleyen olmadı.
Colman, beyaz bastonunun peşinden giderek dünyayı bir ucundan diğer ucuna turladı.
Görmemize o kadar çok yardım eden bu gezgin kördü.
- Ben ayaklarımla görüyorum -derdi.

Geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz Eduardo Galeano'nun Aynalar kitabından bu alıntı sabahımı aydınlattı, günümü şenlendirdi. Saatlerdir araştırma yapıyorum ama James Colman'ın ne seyahatlerine ne körlüğüne ne de Charles Darwin'in onun seyahatlerinden yararlandığına dair elle tutulur bir şey bulabiliyorum. Galeano belli ki hep yağtığı gibi tarihten cımbızla ilginç bir bilgiyi kapıvermiş.

Kitapta geçenin Jeremiah James Colman olduğunu varsayarak hayat hikayesini biraz didikledim. İsmi Hardal Devrimi ile anılıyor. "İnsanların tabaklarının kenarlarında bırakıp attıkları hardaldan servet edindim" demesiyle ünlü. Amca epeyce kapitalist, hiç gezmişe de benzemiyor, ayrıca kör olduğunu gösteren bir pozu da yok. Hint hardalı falan var ama bunu Colman'ın bizzat gidip oradan getirdiğine dair bir şey de karşıma çıkmadı.

Koca internette aradığım bir şeyi bulamadım, içim rahat değil. Bilgisi olan varsa yardımlara açığım.