District 9: Bilim Kurgu Gibi Bilim Kurgu

District 9, beni en çok etkileyenlerden biri oldu. 2009'dan beri ötelediğime biraz pişman olmadım değil. Bilim kurgu, belgesel tarzı anlatım, aksiyon ve günümüze göndermelerle dört dörtlük bir yapım. Sürprizbozanlarla bile keyfi çıkar ama siz yine de temkinli olun.

Filmin başında ağırlıklı olarak yer alan belgesel anlatım farklı bir film izleyeceğinizi haber veriyor. Farklı uzmanlar gerçekleşen olaylar hakkında bildiklerini ve yorumlarını aktarıyorlar. Böylece yaşananların içinde gibi hissediyorsunuz ve olan biteni farklı bakış açılarından dinleme fırsatı buluyorsunuz.

District 9, uzaylılara iyicil bakış açısıyla dikkat çekiyor. Normalde bir bilim kurguyu izlerken gerek uzaylı gerekse robot olsun, suç onlarındır, onlar kötüdür. İnsan temelli bakış açısının kendi pisliğini başkasına atma yöntemi... Burada mağdur olan insanlar değil, uzaylılar. İnsanların onları dışlamak için taktığı isimle "karidesler". Hatta E.T. gibi öyle temiz yüzlü, öyle acıklı bakan uzaylılar ki içlerinden kötülük gelmeyeceği bariz.

Uzaylı mülteciler

Filmde mültecilere göndermeler hat safhada. Görevliler, gökyüzünde çark eden gemide zor şartlar altında hayatta kalmaya çalışan uzaylıları bir bölgeye yerleştiriyor. Adını da District 9 koyuyorlar. Başta bir milyon olan nüfusları yıllar sonra 1,8 milyona çıkıyor. Buralarda da röportajlar var. Johannesburg halkı onlardan rahatsızlıklarını dile getiriyorlar. Her yerde "Sadece insanlar girebilir" diye tabelalar var. Uzaylıların üstüne kırmızı çarpı atılmış.

District 9'da dışlanan uzaylıların yapabilecekleri pek bir şey yok. Bölgeye yerleşen Nijeryalılarla takas yapıyorlar. Makineye karşılık kedi maması (kedi mamasına bayılıyorlar) veya silah vb. Aslında üstlerinde sadece devletin değil buradaki kanunsuzluktan yararlanan Nijeryalıların da baskısı var.

Ama böyle bile huzur beklemiyor onları. Devlet, nüfusu gitgide artan uzaylıları halkın huzurunu bozmayacakları!? daha uzak bir kampa yerleştirmeye karar veriyor. Elbette bunun için görevlendirilenler, haklı bir dirençle karşılaşıyor. Direnenleri silah zoruyla çıkarmak zor değil. Uzaylı DNA'sıyla çalışan silahları olsa da bu uzaylılar tabanca ve tüfekle vurulabilen gayet kırılgan yaratıklar.

Wikus Van de Merwe

Wikus Van de Merwe, kalantor kayınpederi tarafından District 9'daki uzaylıları tahliye etmekle görevlendiriliyor. Başta kendisi tam bir Zebercet. Kıl görünüşü ve mıymıy konuşmasıyla tam bir görev adamı. Onu çeken kameralara iyi görünmek için elinden geleni yapıyor. Kendisi sadece evden çıkma haberini veriyor, kaba kuvveti peşindeki askerler uyguluyor.

Uzaylılardan biri olan Christopher Johnson (evet, kendilerine insan isimleri koymuşlar) görevlilerle iyi geçinmeye çalışıyor çünkü başka planları var. Yirmi yıldır üzerinde çalıştığı planlar. Bu planları birlikte yaptığı arkadaşı görevlilerle ters düşünce öldürülüyor. Bir de şirin mi şirin küçük bir çocuğu var.

Christopher Johnson'ın arkadaşı öldürülünce görevliler evi basıyor ve Wikus Van de Merwe, Christopher Johnson'ın üstünde çalıştığı şeyi yanlışlıkla suratına sıkıyor. Tansiyon asıl ondan sonra yükseliyor. Wikus yavaş yavaş uzaylılara dönüşmeye başlıyor. Tırnakları düşüyor, dişleri dökülüyor ve devlet üzerinde deney yapmak için onun peşine düşüyor.

Wikus kaçabildiği anda gideceği adres belli: District 9. Başta evinden çıkarmaya çalıştığı uzaylılarla zorunlu olarak empati kurmak zorunda, bir yandan da uzaylı uzuvlarını büyülü sayan Nijeryalılardan kolunu kurtarmak. Devletin bir çalışanı olmaktan District 9'ının kahramanı olmaya uzanan serüveninde Wikus Van de Merwe (Sharlto Copley) filmin en önemli unsurlarından biri.

Neill Blomkamp'in bu filmini Chappie'den sonra izledim. Chappie, District 9 izleyenler tarafından pek beğenilmiyor. Belki de izleme sıramdan dolayı öyle düşünmüyorum. Chappie, District 9 kadar etkileyici değil ama bence yönetmen kendi çizgisini gayet net olarak belli etmiş: İyi niyetli uzaylılar, iyi niyetli robotlar ve derin bir empati. Bakalım, yönetmen bundan sonraki filmlerinde ne gibi süprizlerle karşıma çıkacak.