Brecht Tiyatrosunun Nadide Bir Örneği: Arturo Ui'nin Önlenebilir Tırmanışı

Bertolt Brecht'in Tiyatroadam oyuncuları tarafından sergilenen Arturo Ui'nin Önlenebilir Tırmanışı oyununu 11 Ekim'de Kozyatağı Kültür Merkezi'nde izleme fırsatı buldum.

Ömrü Hitler baskısıyla geçen Bertolt Brecht'in epik tiyatro üstadı olduğunu birçoğumuz biliyoruz. Özetlemek gerekirse, epik tiyatro seyircilere tiyatronun kurmaca bir sahne sanatı olduğunu gösterirken bir mesaj da sunar. Marksizm etkisi görülür.

Bertolt Brecht'in 1958'de yazdığı bu oyun güncelliğini hâlâ koruyor. Oyuncuların en başta oyunu tanıtarak girmeleri ve oynarken seyircilere bakmaları sizi de oyunun bir parçası haline getiriyor. Bunun bir amacı daha var elbette.

Oyun tanıtımında şu alıntı kullanılmış:

"Kişilerin yoktur bir önemi, çerçevedir var eden o dönemi,
Siz de görün resmi değil onu içine alan çerçeveyi..."

Tanıtım kâğıdında da Arturo Ui'nin yüzü boş ve makas işaretiyle çevrelenmiş. Hepsi bir yöne çıkıyor: Arturo Ui herkes olabilir: Al Capone, Hitler, oyunculardan biri, seyircilerden biri, hatta siz. Oyun, repliklerin yer yer tekrarlanması ve oyuncuların akapella olarak seslendirdiği müziklerle bu mesajını hem daha net hem daha keyifli biçimde veriyor.

Arturo Ui'nin Önlenebilir Tırmanışı'nda sekiz oyuncu yaklaşık otuz altı rolü oynuyor. Arturo Ui sürekli değişiyor ki yukarıda değindiğim noktayı destekleyen bir ayrıntı bu da. Oldukça işlevsel bir sahne tasarımı var. Oyuncular kılıklarını gözünüzün önünde değiştiriyor. Sadece ışıklar sönüyor sahne değişiminde. İki perdeden oluşan oyunu dikkatiniz dağılmadan rahatlıkla izleyebilirsiniz.

Kimisini televizyondan da tanıdığımız yetenekli oyuncuların isimlerini de yazayım: Aşkın Şenol, Ayça Koyunoğlu, Berk Yaygın, Çetin Kaya, Deniz Özmen, Fatih Koyunoğlu, Gökhan Azlağ, Neslihan Arslam. Birbirbirleriyle uyumları çok iyi. Ritmin kaçırıldığı yer olduysa da ben fark etmedim.

Oyunun gösterimleri devam ediyor. Gösterim yerleri ve tarihleri uyuyorsa kaçırmayın.